Rıza Yıldırım | Geleneksel Alevilik

Geleneksel Alevilik Kitap Açıklaması

“Bir insanlığın bozulması göze göre kaybolmuştu. Ve biz, onun bir görüşmemizde bu gerçeği biraz daha ayrıntılı gözlemliyor, bu büyük kaybın hüznünü biraz daha derinden seziyorduk. Bütüncüllerin bir kayıp hikâyesi anlattıklarının farkındalığıydı. O yüzden hep hüzünlüydüler. Ve yine o nedenle hep daha fazla anlatmak istediler.”

Aleviliğin, gitgide kaybolmakta olan bir katmanını ele alıyor bu kitap: Rıza Yıldırım'a göre, günümüz Aleviliğinin en alt katmanını oluşturan geleneksel Aleviliği. “Yalıtılmış, sıkdokulu, gezici” gösterimlere dayalı, “mistik ve mitik kapsamlı dogmalar”la kendi sözlü iletişimle yeniden bir kültür olarak tasvir edilen geleneksel Alevilik, depolarda çok kanmış olduğu, bir kapı “gizli kaynak” havası taşıyor.

Tokat-Amasya-Sivas-Çorum bölgesinde 670 Alevi köyünde dört aşkın yüzü dede, baba, âşık ve anayla bölünmelere dayalı bu çalışma, geleneksel Aleviliğin değişen geniş bir bakış açısı. Kolektif belleğin haritasını çizen, menkıbeleri, yazılı metinleri ve inançların temellerini anlatan geliştiriciler; Dinî paranın yanında edebî bir değer taşıyan zengin bir kolektif menkıbe örnekleri derlemesi yer alıyor. İbadetler, bu tören, ocak, dedelik, taliplik, musahiplik kurumu ve ilişkileriyle, geleneksel Alevi toplum düzeninin canlı bir resmi olarak çiziliyor.

Modernleşme ve kentleşmenin etkisi altında parçalanırken, oluşum sürecindeki modern Aleviliğin süreçlerinin temel ürünü bir “eski” Aleviliğin, son derece canlı bir fotoğrafı.