İskan Tolun | Ulu Tanrım

İbret - Ulu Tanrım Kitap Açıklaması

Modern dengbej diye tanımladığım İskan Tolun'un son kitabı "İbret"i de keyifle bir çırpıda okudu, Türkiye'de geleneksel ağalık yolculuğunun moderniteye geçiş dönemi olan 50'li geçmişim soludum, Antep ve gezisinde. Doğayı kutsayışını ve mitolojik unsurların kullanımını sevdim. Dersim, 1915, 6/7 Eylül pogromu da, arka planı abartmadan yansır. Sosyalizme yönelmeye başlayan 40'lı yıllarda üniversite gençliğinin bir yansımasıdır "ağaoğlu" Mehmet Ali. Sola yönelen az ağa çocuğu çıkmamıştı. Sevgiyi yüceltiyor İskan Tolun, Çoban İsmail/Ayşecik karakterleriyle, kötünün karşıtları, iyinin direnişini ve sonunda galebe çalmasını da. Ayşecik birazcık da yaz açık sinemalarında Anadolu'yu silkeleyen Ayşeciğin devam etmesidir. Arka plan ise Anuş teyzenin Hayyalı kadın bilgeliği ile yansır. Yaşar Kemal deseniz trende talimatları genç bir gazeteci/yazar olarak selam çalar size. Düşünmekten başka bir şey yapmaya gerek yok. Kitabın kötü karakteri, acımasız, canavarlaşmış Yavuz ise, aslında ılımlı militarizm, vatani görev diye dayatılan zorunlu askerlik sistemi bir kurbanıdır. Ama 12 yaşındaki Esma da onun kurbanı olacaktır. Genç kadın Ayşecik ise direngenliğini temsil eder. Tam da kadına yönelik verimliliği engellemeyi amaçlayan İstanbul Sözleşmesinin, 12 yaşındaki kızların evlendirilmesinin şer'i olarak caiz olarak tartışıldığı günlerde okunacak bir kitap. Bu arada İskan Tolun'un anlatımının, filme dayanabilir olduğunu anımsatmak isterim.

Ragıp Zarakolu